Nederlandse pers over instabiele gletsjers op Antarctica

De BBC-site bracht kortgeleden een nogal verontrustend bericht over een gletsjergebied op de Zuidpool dat mogelijk instabiel aan het worden is en in zee dreigt te glijden (hier).

"If the glacier does continue to surge and discharge most of it ice into the sea, say the researchers, the Pine Island Glacier alone could raise global sea level by 25cm.

That might take decades or a century, but neighbouring glaciers are accelerating too and if the entire region were to lose its ice, the sea would rise by 1.5m worldwide."

Uit de metingen tot nu toe blijkt dat de voornaamste gletsjer in het gebied (een paar kilometer dik en een 30 kilometer breed) steeds sneller in zee begint te schuiven. De snelheid waarmee de gletsjer in zee schuift is al jaren aan het toenemen, maar 'normaal' was de toename in snelheid een 1% per jaar. Nu is het opeens een 7% geworden.

Tot nu toe werd de stijging van het zeeniveau deze eeuw meestal ingeschat als iets in de orde van een 30 tot 35 cm op basis van IPCC uitspraken. Nu heeft het IPCC dat nooit zo stellig beweerd, maar wel gesuggereerd. Het IPCC vond namelijk dat men geen voorspellingen kon doen over het ijs op Antarctica en Groenland. Deze anderhalve meter komt dus eventueel bovenop die IPCC-stijging.

De stijging in zeeniveau die Nederland kan opvangen, wordt meestal ingeschat als 1 meter per 100 jaar. Een stijging van 1,5 meter per 100 jaar zou eigenlijk niet meer op te vangen zijn. Hier ligt dus een mogelijk probleempje. Te meer ook omdat we dan veronderstellen dat het ijs op Groenland rustig blijft liggen, wat niet erg plausibel lijkt zodra het zee-ijs van de Noordpool gesmolten is (zee-ijs kaatst de straling van de zon terug, zeewater neemt die straling op in de vorm van warmte).

Al met al is dit dus een zeer verontrustend bericht. De reacties van de Nederlandse kranten op dit bericht, voorzover ik die nu gezien heb, zijn interessant en liggen in de lijn van eerdere waarnemingen. Wat hen betreft, bestaat dit nieuws gewoon niet. Zo kan ik vandaag op de voorpagina van de NRC lezen dat er in Kameroen rellen om prijzen hebben plaatsgevonden. Uiteraard belangrijk voor de doorsnee Nederlander en een stuk minder bedreigend.

Bij het nazoeken van het nieuws via Google vind ik wel deze link hier naar een ander onderzoek. (Gezocht met 'gletsjer' en 'Antarctica' over 1 maand in alleen nieuws.)

Als aan het eind van deze eeuw inderdaad net zo’n snelle zeespiegelstijging zal optreden als tijdens het Eemien, moeten de huidige schattingen worden bijgesteld. De zeespiegel zou dan namelijk tweemaal zo snel stijgen als in het meest alarmerende scenario van het nieuwe ICCP-rapport wordt aangenomen. In dit rapport wordt alleen rekening gehouden met de uitzetting van het zeewater (door de hogere temperatuur van het oppervlaktewater) en het afsmelten van de landijskappen.

Er is echter geen rekening gehouden met het ijs zelf. Dit zou bij temperatuurstijging sneller gaan 'stromen' vanaf het land naar de oceaan. Hierdoor zou meer ijs in de zeeën rondom Antarctica en Groenland smelten dan nu het geval is. De onderzoekers concluderen dat een zeespiegelstijging van 0,6-2,6 m per eeuw kan worden verwacht. Een gemiddelde van 1,6 m per eeuw is meest waarschijnlijk.

Ook dit onderzoek is qua conclusie dus nogal zorgelijk en ook dit onderzoek is verder, behalve op Kennislink.nl, niet in het nieuws van de Nederlandse pers terug te vinden. (Ik vind wel een paar links naar gespecialiseerde sites.)

Zoeken op 'zeespiegel' levert deze link naar de site van Het Laatste Nieuws in België (hier).

Bij de Groenlandse ijskap braken smeltende gletsjers de rand van het ijsplateau af, wat tot verdere opwarming en ijsverlies leidde. Als de temperatuur daar meer dan drie graden Celsius stijgt, kan het ijsplateau reeds binnen de 300 jaar afsmelten en de zeespiegel met zeven meter laten stijgen.

Gemiddeld komt dit overeen met een zeespiegelstijging van 2,3 meter per eeuw van alleen het Groenlandse ijsplateau. Samen met de 1,5 van Antarctica zou dit dan uitkomen op 3,8 meter per eeuw. Samen met de al verwachte stijging van het IPCC zou dit dan betekenen dat we ons moeten instellen op een 4 meter hoger zeeniveau op het einde van deze eeuw. Inderdaad enigszins zorgelijk.

Omdat dit een in PNAS gepubliceerd onderzoek betreft, is het uitgesloten dat bijvoorbeeld de redactie van NRC Handelsblad hiervan onkundig was. (Dit is één van de bladen die ze vast op inhoud scannen.)

Het Rode Kruis weet echter te melden dat we ons 'voorlopig' nog geen zorgen hoeven te maken (hier):

Klimaatverandering is een directe bedreiging voor honderden miljoenen mensen in de wereld die kwetsbaar zijn voor natuurrampen. De voornaamste risico’s van klimaatverandering worden de komende jaren niet zozeer gevormd door de langzame opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel, maar door de toename van weersextremen.

Ook professor Pier Vellinga heeft goed nieuws (hier).

Megadijken van wel drie voetbalvelden breed moeten Nederland op korte termijn beschermen tegen het oprukkende water. De vooraanstaande hoogleraar klimaatverandering Pier Vellinga, die de regering adviseert, zal binnenkort een uitgewerkt plan met die strekking voorleggen aan de Deltacommissie onder leiding van oud-minister Cees Veerman. Het kabinet zal in september door de commissie worden ingelicht over de kustveiligheid.

De professor werpt zich wel op als klimaatdeskundige, maar is in werkelijkheid hydroloog (hier). Iemand die verstand heeft van waterbouwkunde. Dijken dus. Wat de klimaatverandering precies inhoudt, is hem nog niet helemaal duidelijk en hij is ongetwijfeld de enige niet.

Ik vind hier ook een link naar Sargasso, een website die aandacht probeert te besteden aan nieuws dat de traditionele media genegeerd hebben (hier). Interessant hier is enerzijds de manier waarop het bericht gebracht wordt "een metertje hoger" en anderzijds de 53 reacties van de lezers die wel reageren, maar van het bericht niets lijken te begrijpen (uitgezonderd 1 reactie) danwel volledig van het onderwerp afdwalen.

Tijd om tot een conclusie te komen. Het gaat hier inderdaad om behoorlijk verontrustend nieuws, lijkt me. Maar er helemaal geen aandacht aan schenken, zal natuurlijk op termijn niet echt helpen. Integendeel: op die manier gaat er veel kostbare tijd verloren, voordat men in actie komt. Maar interessant is het fenomeen wel. Het is niet leuk. Wel, dan kijken we toch gewoon de andere kant uit.