Het zwart maken van Al Gore door NRC Handelsblad

Het klimaat van de planeet Aarde warmt een heel klein beetje op. We zijn er ook vrij zeker van, hoe dat komt. Dat komt voor een belangrijk deel door de CO2 die we in de atmosfeer lozen wanneer we fossiele brandstoffen als benzine, gas en steenkool verbranden. Tot zo ver niets nieuws dus. Eén van de vervelende gevolgen van die kleine opwarming is dat de ijskappen van Groenland en de Zuidpool aan het smelten zijn. Omdat daar in totaal nogal wat water ligt opgeslagen, vinden wetenschapper het allemaal maar zorgelijk. Wanneer die boel daar smelt... Ook dit zal inmiddels wel bekend zijn en niet echt nieuw meer zijn.

Dat het niet meer onbekend is, in brede kring, is vooral de verdienste van Al Gore. Met zijn boek en zijn film heeft hij geprobeerd het grote publiek wakker te schudden. Ik heb kortgeleden zijn film op DVD mogen zien en wat mij betreft heeft Gore ook de Nobelprijs voor film verdiend, als die er zou zijn, wat natuurlijk niet het geval is. De film is een voorbeeld van hoe je met behulp van moderne media dat college over opwarming (dat hij in de film in feite geeft) kunt overbrengen bij een groot publiek.

Tegelijkertijd is het ook een moeilijk onderwerp. Het is moeilijk omdat het ons allemaal raakt. Het is precies zoals Gore stelt: An Inconvenient Truth. Een ongemakkelijke waarheid.

Hoe reageert Karel Knip daarop in NRC Handelsblad? In de krant van zaterdag 20 oktober stelt hij in zijn rubriek in de bijlage W&O dat de ergste overdrijving van Al Gore de suggestie is dat de zeespiegel in de nabije toekomst meters gaat stijgen. (Gore stelt dat de zeespiegel tenminste 6 meter gaat stijgen zodra het ijs op Groenland en de Zuidpool is gesmolten, aldus Knip.) Verder zou het een feit zijn dat de zeespiegel op dit moment niet merkbaar sneller stijgt dan hij al 150 jaar doet en dat er geen drama's worden verwacht, aldus Knip. Tenslotte stelt hij nog over Gore dat hij 'de emoties zonder de feiten' zou geven.

In een eerdere notitie op mijn blog Mik van Es -- notities ging ik daar dieper op in. In werkelijkheid blijkt dan dat het tempo waarmee de zeespiegel stijgt de laatste jaren bijna verdubbeld is. Verder is de totale stijging van de zeespiegel wanneer al het ijs van Groenland en de Zuidpool gesmolten is, niet een luttele 6 meter, maar in werkelijkheid meer dan 65 meter. Verder blijken zowel het Groenlandse ijs als het Zuidpool ijs jaarlijks qua hoeveelheid af te nemen. Het smelt dus. Ik confronteerde Karel Knip met deze informatie, maar hij vond het tot nu toe overbodige moeite zijn onjuiste verdachtmakingen te rectificeren.

Afgelopen weekend meende NRC Handelsblad in haar maandelijkse kleurenbijlage opnieuw het gevaar Al Gore te moeten bezweren. Dit keer heeft men daar maar liefst 6 bladzijden kleurendruk voor nodig en heeft men de romanschrijver Christiaan Weijts aangetrokken voor dit uitgebreide ... Ja, wat precies. Een feitenrelaas kun je het moeilijk noemen. Zelf introduceert men het verhaal als volgt: "Christiaan Weijts stelt zich voor hoe Gore zich voorbereidt op zijn reis naar Oslo." Vervolgens heet het verhaal dat in werkelijkheid dus fictie is: "Een portret van een man tussen idealisme en eerzucht." Ik denk dat dit slechte journalistiek vormt. Als je met een fictie-verhaal wilt komen, dan moet je niet over een bekend persoon gaan praten. Ook mag je best met een opinie-artikel komen, maar dat moet je dan weer niet benoemen als 'portret'. NRC Handelsblad als de moderne Privé van gestudeerd Nederland.

In dit fictieve portret de volgende passage: "De voornaamste blunder van Al Gore is de bewering dat de zeespiegel binnenkort meters gaat stijgen. Zes meter hoge golven laat de film zien. Voor de Nederlandse kijker was het even slikken: alleen wat stukjes Brabant, Limburg en Gelderland werden niet door het water verslonden. Onjuist, oordeelde de Britse rechter, op basis van twee gehoorde deskundigen. De zeespiegelstijging is al anderhalve eeuw constant. De komende honderd jaar zal het water met hooguit 40 centimeter stijgen, concluderen ook de wetenschappers van het klimaatpanel IPCC, waarmee Gore de Nobelprijs deelt."

Vervolgens groot gezet en in rode letters:
'Iemand die zo weinig respect voor de waarheid heeft, verdient geen Nobelprijs voor de vrede.'

Kan het nog misleidender? Zelfs de Story maakt het doorgaans niet zo bont. Om te beginnen heeft Gore nooit gesteld dat binnenkort de zeespiegel meters gaat stijgen. We weten alleen zeker, dat als alleen al een behoorlijk deel van het Groenlandse ijs smelt, de wereldwijde ramp niet valt te overzien. Op wat voor termijn dat precies gaat gebeuren, is nu nog niet duidelijk. En als we verstandig zouden zijn, dan zouden we het dus niet laten gebeuren. Zijn we zo verstandig?

Maar als dat gebeurt, dan verdwijnen echt ook die laatste stukjes Nederland nog wel onder water. Maak je geen illusies. En verder is dat idee van die constante zeespiegelstijging dus gebakken lucht. Het komt uit de koker van mensen die graag willen geloven dat het allemaal wel mee valt of van "deskundigen" die gewoon niet op de hoogte zijn met de meest recente informatie.

Tenslotte stelt het IPCC nergens dat het zeewater maar 40 centimeter stijgt deze eeuw. Het IPCC geeft namelijk een verwachte stijging van het zeewater aan voor de komende honderd jaar onder de nadrukkelijke vermelding dat men daarbij geen rekening houdt met de mogelijkheid dat het ijs op Groenland en de Zuidpool gaat smelten. Een beetje zorgvuldig lezen is voor een krantenredactie tegenwoordig kennelijk al te hoog gegrepen.

Er zit er natuurlijk ook een verheugende kant aan dit publicitaire geweld. Men heeft kennelijk 6 bladzijden kleurendruk bedacht door een romanschrijver nodig om zichzelf en de lezers lekker in slaap te wiegen. Wanneer hoorden we ook al weer eerder dat we gerust konden gaan slapen? Was dat niet vlak voor de Duitse inval in Nederland?

Dat NRC Handelsblad 6 bladzijden nodig heeft om ons weer wat ontspannen in onze SUV's rond te laten rijden, danken we allemaal aan Al Gore en daarom verdient die man volgens mij niet één maar eigenlijk twee Nobelprijzen. In ieder geval is het mij wel duidelijk dat dat ontspannen rondrijden inmiddels haar langste tijd gehad heeft en het zal, vrees ik, niet lang meer duren of ook de redactie van NRC Handelsblad gaat enige nattigheid voelen.





Bron: Christiaan Weijts, Al Gore, het milieu, de macht, de media: de medaille. M, het maandblad van NRC Handelsblad, december 2007, p. 59-67.