Vrouw en Seks: 6. Hoe houd ik een man?

In mijn vorige notitie over Vrouwen en seks (5) liet ik zien dat een vrouw al vrij jong een groot aantal strategische en vrij traditionele beslissingen moet nemen om later vermoedelijk een man te hebben. Een mooi en sexy uiterlijk lijkt voor vrouwen soms erg belangrijk, maar is dat in de praktijk veel minder, tenminste voorzover het gaat om het opbouwen van een stabiele relatie met een man. De strategische beslissingen die de vrouw in kwestie in haar jonge jaren neemt, zijn vermoedelijk veel belangrijker. Dat dit zo is, is ook eenvoudig te zien. Veel knappe vrouwen eindigen zonder (geschikte) man, terwijl veel niet bijzonder opvallende vrouwen wel slagen in het opbouwen van een stabiele en bevredigende relatie. Het uiterlijk is dus uiteindelijk minder bepalend dan vrouwen soms geneigd zijn te denken.

In deze notitie probeer ik na te gaan, hoe een vrouw een man kan vasthouden en hoe ze het beste met hem om kan gaan. In de vorige notitie over Vrouwen en Seks kwamen vooral de meer strategische kwesties aan de orde, de lange termijn beslissingen. In deze notitie gaat het vooral over de tactische kwesties: het dagelijkse omgaan met de man. Dat lijkt iets simpels dat geen toelichting behoeft, maar de praktijk is totaal anders. Mannen kunnen lastige en complexe wezens zijn en wanneer een vrouw nooit heeft nagedacht over de problemen die vastzitten aan het houden van een man, kan de zaak snel uit de hand lopen. Dat dit ook inderdaad gebeurt, kunnen we zien aan de grote groep vrouwen die problemen heeft of krijgt met de relatie.

Bij de vrouwen die trouwen met een man treedt na verloop van tijd bij ongeveer 1/3 zulke grote problemen op dat ze scheiden. Het lijkt niet overdreven pessimistisch om te veronderstellen dat van de overige 2/3 tenminste de helft behoorlijke of zelfs grote problemen ervaart met de relatie. In totaal zou dan voor de ooit met een man getrouwde vrouwen al gelden dat uiteindelijk een 2/3 belangrijke of zelfs grote problemen ervaren met hun man. Het zo omgaan met een man dat er zich niet al te veel problemen voordoen, is dus veel minder gemakkelijk dan het lijkt.

Een complicerende factor is verder dat de man meestal fysiek groter en sterker is. Op het moment dat de vrouw de zaak niet meer in de hand heeft, kan er voor haar gemakkelijk een bedreigende of gevaarlijke situatie ontstaan. Een andere complicerende factor is dat in de huidige rolverdeling de man vaak het meeste inkomen inbrengt. Wie betaalt, die bepaalt, geldt dan al gemakkelijk. Ook dit punt kan de positie van de vrouw extra moeilijk maken. Tenslotte wil de vrouw van de man vaak heel veel (inkomen, aandacht, vriendschap, hulp bij de kinderen en het huishouden), terwijl de man vaak vooral graag leuke andere vrouwtjes wil najagen of wil werken aan zijn loopbaan/status. De vrouw kan dus door deze complicerende factoren snel in een moeilijke situatie terecht komen. Het is dus niet voldoende om een man te 'strikken', het is ook zaak zo met hem om te gaan dat hij voor de vrouw een prettige en behulpzame partner wordt en blijft.

Een verdere complicerende factor is dat vrouwen over het algemeen een man zoeken en kiezen vanuit een soort evolutionair aangeboren onderbuikgevoel. (Bij mannen is dit overigens zo mogelijk nog erger.) Vrouwen wordt geleerd vooral op hun gevoelens af te gaan, zeker in dit soort zaken. De evolutie is echter volledig gebaseerd op succesvolle voortplanting en heeft weinig interesse en oog voor het psychische welbevinden van de vrouw (of ze zich gelukkig voelt). Zij is evolutionair gezien een middel en geen doel. Door die sterke evolutionair bepaalde emoties, is het voor vrouwen lastig de relatie met hun man rationeel te bekijken en te analyseren. Toch is dat voor de lange termijn de beste optie. In het onderstaande probeer ik in kort bestek een aanzet te geven uitgaande van een gedragsanalytische invalshoek.

1. De basis voor een succesvolle omgang met een man is eerst na te denken over de doelstelling van de man. Wat verwacht je precies van die man? Een verstandige vrouw is geen charitatief wezen. Ze zoekt een man en besteedt daar vervolgens veel tijd en moeite aan, met het doel daar ook het nodige voor terug te krijgen. In sommige opzichten valt een man prima met een hond te vergelijken. Maar een hond neem je voor de gezelligheid. Een man 'neem' je omdat hij bepaalde functies moet vervullen. Een man moet nuttig zijn. De functies die de doorsnee-man eventueel moet vervullen zijn:
a. kinderen verwekken;
b. zorgen voor inkomsten;
c. helpen bij het huishouden en de kinderen;
d. seks/vrijen/knuffelen;
e. gezelligheid;
f. vriendschap en gesprekspartner.

In de praktijk kan ieder van deze functies problemen geven. Moderne mannen hebben bijvoorbeeld vaak helemaal geen zin in kinderen en dus ook geen zin om die te verwekken. Aan de andere kant willen ze meestal weer wel seks, maar dankzij de pil en andere voorbehoedsmiddelen is er geen noodzakelijk verband meer tussen seks en kinderen. Sommige mannen zijn als kostwinner volstrekte mislukkelingen. Ze brengen niets of weinig in. Veel mannen zijn druk met hun baan, hun sociale contacten en met andere dingen en hebben weinig zin in huishoudelijke klusjes of in tijdrovende zaken met de kinderen. Als hulp zijn ze dan dus van weinig waarde. Omdat de vrouw vaak voor hulp een beroep moet doen op de man en omdat vrouwen over het algemeen ook aandacht van de man als prettig vinden, kan er gemakkelijk een ongezellige sfeer ontstaan. De vrouw vraagt, de man reageert met negatieve aandacht. Het gevolg is dat de relatie vaak niet meer gezellig is. Ook de man als gesprekspartner en vriend voor de vrouw lukt vaak niet goed. Veel getrouwde stellen die bijvoorbeeld uit eten gaan, hebben weinig tot niets met elkaar te bespreken. Tenslotte denken de partners meestal nogal verschillend over seks. De man wil vaak seks. De vrouw heeft daar niet zo'n behoefte aan, maar wil wel graag knuffelen, strelen, dicht bij elkaar zijn, etc. Dat dit problemen geeft, valt bijvoorbeeld te zien aan de frequentie van de seks die zeker na enige tijd meestal relatief laag wordt.

Nadenken over wat je precies met een man bereiken wilt, is in eerste instantie al nuttig omdat dan vaak al duidelijk wordt dat de man in kwestie voor een bepaalde doelstellingen eigenlijk helemaal niet geschikt is. De keuze is dan om die beperking te accepteren (en daar dus verder niet over te zeuren) of om een andere kandidaat te zoeken. In tweede instantie is het hebben van een duidelijke doelstelling een plus omdat je door die doelstelling de relatie met de man rationeler kunt benaderen. De man is een middel en het probleem is zo om te gaan met dat (onvolmaakte) middel dat de beste resultaten worden behaald.

2. Een gevolg van dit uitgangspunt is ook dat de vrouw verantwoordelijkheid op zich neemt voor de relatie. Zij moet de relatie voortdurend bewaken en de regie houden. Zij heeft een bepaalde doelstelling die ze tracht te realiseren met een man die niet altijd even geschikt, willig en gemakkelijk is. Op het moment dat de vrouw denkt dat de relatie nu wel veilig is en dat ze zich niet meer hoeft in te spannen, is dat vaak het begin van het einde doordat ze daarna de relatie onvoldoende bewaakt. Een succesvolle relatie vereist dus voortdurend aandacht en 'onderhoud'. Een man is bepaald geen auto die met 1 beurt per jaar probleemloos functioneert.

3. Een derde belangrijk uitgangspunt voor de omgang met de man is dat negatieve stimuli moeten worden vermeden. Een manier om een man negatief te benaderen is bijvoorbeeld erop wijzen dat hij iets stoms gedaan heeft. Of zeggen dat iets zijn schuld is, ook al is dat misschien duidelijk het geval. Straf en voor de man negatief werkende zaken moeten dus koste wat het kost zoveel mogelijk vermeden worden of zo gebracht worden dat ze geen negatieve emoties oproepen. In dit verband is het ook van belang dat de vrouw haar eigen emoties onder controle heeft en haar verbale gedrag in de hand weet te houden. Door negatieve opmerkingen e.d. te maken, koppelt de vrouw die aan zichzelf met als gevolg dat man minder benaderbaar wordt en zijn geluk elders gaat zoeken en de vrouw gaat mijden. Ook zaken als zeuren werken daarom verkeerd uit. De man wordt moeilijker in de omgang in plaats van gemakkelijker.

4. Het vierde uitgangspunt voor een succesvolle relatie is dat de vrouw moet nagaan en moet weten, wat zij haar man te bieden heeft. Ze denkt misschien dat haar man voor haar gekozen heeft, op haar verliefd is, dat het een kwestie van pure liefde is, etc. Mannen zijn echter relatief onbetrouwbare en pragmatische wezens. Die verliefdheid of liefde kan gemakkelijk overslaan op een andere vrouw etc. Het is dus zaak wat meer duidelijkheid op dit punt te krijgen. Doorgaans zijn er een aantal zaken die een man aan een vrouw binden:
a. seks,
b. kinderen,
c. huwelijk,
d. gemak,
e. sociaal contact,
f. uiterlijk e.d.,
g. vriendschap.

Voor een normale man is het verschijnsel vrouw onmiskenbaar geassocieerd met seks. Ook vrouwen koppelen seks vaak aan het binden van een man. In werkelijkheid ligt de frequentie van de seks, wanneer die nog daadwerkelijk plaatsvindt, vaak ver onder wat de man wenselijk vindt (en vermoedelijk nodig heeft om zich goed te voelen). Seks wordt dus door vrouwen kennelijk wel gebruikt in het begin van de relatie om de man te binden, maar veel minder zodra de vrouw zich zeker voelt van de relatie met de man. Uit onderzoek blijkt wel dat seks als een belangrijk 'smeermiddel' voor de relatie werkt, maar dat het dus na verloop van tijd in veel relaties niet of nog maar sporadisch gebruikt wordt.

Het is bij dit punt ook van belang om even stil te staan bij de definitie van 'seks'. Mannen bedoelen daarmee in de praktijk vooral klaarkomen, vrouwen zijn geneigd ook knuffelen en strelen etc. als seks te zien. Partijen zijn het dus als het ware over de definitie niet altijd eens.

Kinderen en vooral veel kinderen blijken een effectief bindmiddel. De meeste mannen laten niet graag een heel stel kinderen aan hun lot over, zeker niet zo lang de kinderen klein zijn. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de echtscheidingscijfers uitgezet tegen het kindertal.

Een officieel huwelijk bindt de man beter dan een meer losse relatie. Maar het zal duidelijk zijn dat ondanks dat toch veel huwelijken eindigen in echtscheiding en de man dus lang niet zo binden als vroeger. Uiteraard kan dat in bepaalde gevallen ook positieve kanten hebben.

Gemak is voor mannen vermoedelijk een belangrijk punt. Iemand zorgt voor de kinderen. Iemand zorgt voor de maaltijden. Iemand houdt het huis schoon, etc. Iemand doet de was, koopt eventueel ook nog de sokken, etc. etc. Een enkele keer beschikt de vrouw over een groter inkomen of een groter vermogen. Ook dat kan natuurlijk een belangrijk punt zijn.

Sociaal contact. Mensen hebben behoefte aan andere mensen. Door samen te wonen met een vrouw heeft een man een bron van sociaal contact. Hij heeft een partner. Er is iemand die op hem let. Er is iemand waar hij contact mee heeft.

Mannen houden van mooie auto's en mooie vrouwen. Een mooie of representatieve vrouw aan hun zijde verhoogt hun status en kan daardoor voor een man al een belangrijk 'item' zijn.

Vriendschap tussen mannen en vrouwen is vaak problematisch, maar komt soms wel voor. In veel gevallen is de man toch geneigd vooral een vrouw in de vrouw te zien en is de vrouw geneigd vooral een man in de man te zien waardoor in feite een normale vriendschap erg moeilijk of zelfs onmogelijk wordt. Observaties in restaurants e.d. lijken erop te wijzen dat veel echtparen elkaar na verloop van tijd vaak niet zo veel meer te vertellen hebben.

Wanneer ik het huwelijk buiten beschouwing laat, staan in het lijstje hierboven 6 punten/manieren waarop een vrouw voor een man belangrijk kan zijn. Misschien zijn er nog wel die ik hier vergeten ben. Van die 6 punten waarop een vrouw voor een man belangrijk kan zijn, heeft er slechts 1 van de 6 te maken met het uiterlijk. En in dat ene geval gaat het niet puur om het uiterlijk van de vrouw maar om haar totale indruk. Een man die een mooie vrouw aan zijn zijde heeft, die slecht verzorgd is, die niet goed gekleed is, die niet beschaafd is, die dom is, die niet goed kan converseren, maakt daarmee bepaald niet de indruk die hij graag zou willen. Ook dit laat dus weer zien dat dat fraaie uiterlijk dat wat expliciet gekleed getoond wordt, in de praktijk niet zo'n gigantische rol speelt als veel vrouwen geneigd zijn te denken.

De reden dat veel vrouwen geneigd zijn dit te denken, is vermoedelijk evolutionair bepaald. Wanneer een man de keus heeft uit een serie vrouwen, zal hij geneigd zijn sterk op het uiterlijk af te gaan. Maar dit is natuurlijk in onze samenleving normaal niet meer een realistische situatie. Vrouwen zijn echter erg beducht voor andere vrouwen die er beter uitzien en dat wordt zowel door ervaring als door onderzoek bevestigd voorzover ik weet.

Uit het lijstje blijkt dus dat een vrouw op veel manieren voor de man iets positiefs kan betekenen. Niet iedere vrouw gebruikt echter al deze manieren. Seks blijkt na verloop van tijd van problematisch te worden of te zijn. Kinderen wil men soms niet of komen niet. Gemak is vaak voor veel vrouwen een punt waar ze sterk in zijn. Zij doen de huishouding, het koken, etc. Alleen dat aspect kan een vrouw voor een man als onmisbaar maken. Ook het sociale contact zal in de praktijk vaak belangrijk zijn, zeker als de sfeer goed is. Ik denk dat de grote drie waarop de meeste huwelijken overeind blijven, zijn: kinderen, gemak en sociaal contact.

Het bezwaar daarvan is dat het scheppen van dat gemak de vrouw in een dienstverlenende rol drukt. Zij doet de huishouding en niet de goed betaalde baan en het interessante werk van de man. Zeker als de vrouw ook nog eens gaat werken, werkt de vrouw uiteindelijk meer uren (in huishouding en in haar baan) dan de man. Iets wat natuurlijk als de vrouw vooraf haar huiswerk gedaan had, niet de opzet was of zou moeten zijn.

Het probleem bij dit lijstje is dat een aantal opties niet geschikt zijn om invloed uit te oefenen op de man. In de omgang met de man is het voor de vrouw belangrijk iets achter de hand te hebben waarmee ze het gedrag van de man kan sturen. Zij moet het leeuwtje temmen. Een zweep lijkt leuk voor het publiek, maar moet je nooit gebruiken omdat het verkeerd uitwerkt. Je moet dus zorgen dat je iets leuks voor het leeuwtje in reserve houdt bij wijze van kleine 'beloning'. Het probleem met bovenstaande lijst is nu dat een aantal van de erop vermelde zaken niet op deze manier gebruikt kunnen worden.

Je kunt niet als een man zich een tijdje goed gedraagt, een extra kind laten zien. Trouwen doe je maar 1 keer. Wanneer je een lekkere maaltijd gekookt hebt, kun je die moeilijk bewaren totdat manlief zich fatsoenlijk gedraagt. Ook sociaal contact ligt moeilijk. Je kunt je mannetje proberen te negeren. Maar allereerst werkt dat snel als straf en dan moet je het dus niet doen en vervolgens krijg je daardoor snel een vervelende sfeer in huis, waardoor manlief nog moeilijker aanspreekbaar wordt. Ook uiterlijk en dergelijke leent zich hier niet goed voor.

Er zijn uiteindelijk vermoedelijk maar 2 zaken die zich redelijk lenen om het gedrag van de man op korte termijn te 'belonen'. De eerste is seks, de tweede is vriendschap. Door allerhande factoren realiseren vrouwen zich het belang van die twee opties vaak niet. Dat komt ook doordat vrouwen vaak helemaal niet bewust nadenken over de vraag hoe je het beste je man kunt houden. Ze zien hun man als een gegeven. Als iets dat gemakkelijk is of als iets dat juist lastig is. Niet als een grote hond die ze met een beetje tact en handigheid in bedwang moeten houden.