Wensdenken bij klimaatprobleem

In mijn 2 voorgaande notities komen 2 verschijnselen aan de orde. In de eerste notitie laat ik zien dat onderzoekers geneigd zijn hun broodheren naar de mond te praten. In de laatste notitie laat ik zien dat zelfs wetenschappelijke redacties artikelen (soms) vrij simpel beoordelen. Nieuws dat ons slecht uitkomt, vormt een waardeloos artikel ook al is het onderliggende onderzoek perfect en informatief. De hierna beschreven artikelen lijken een combinatie van die 2 factoren: allereerst is er een rapport dat we omdat het voor ons goed nieuws lijkt, niet al te kritisch lezen. Vervolgens is er ook nog eens ons lezerspubliek dat ook graag lekker wil slapen zonder angstige dromen.

Gisteren (4 mei 2007) vond ik in NRC Handelsblad een aantal enthousiaste artikelen over het IPCC rapport van Werkgroep III: Kosten klimaatbeheer beperkt door Karel Knip (p. 1), 'Schoon leven moet een sport worden' (p.4), IPCC en het klimaat (p. 4), In Freiburg is kernenergie passe (p. 4). (Deze backup-computer heeft problemen met de accenten. Sorry.)

Ik citeer het begin van het eerst vermelde artikel: 'Er zijn technische middelen genoeg om de klimaatopwarming beperkt te houden tot een graad of twee. Een strak beleid dat dit doel binnen bereik brengt, zou de doorsnee 'wereldburger' in 2030 maar 3 procent inkomstenderving kosten met 50 procent zekerheid.'

Wel, dat is natuurlijk fantastisch nieuws. Ik heb dus snel het online IPCC-rapport van Werkgroep III opgevraagd. Ik heb me daarbij beperkt tot de 35 bladzijden rapport voor politici en beleidsmakers. Het lijkt me dat de grote lijn daar wel duidelijk in moet staan, anders zullen deze fantastische conclusies nooit werkelijkheid kunnen worden.

Ik lees over talloze manieren om broeikasgassen te beperken. Dat wil zeggen: ten opzichte van de projectie. Dat betekent dus dat in werkelijheid de uitstoot nog stevig toeneemt. Dit soort slimmigheden zijn voor politici en ambtenaren dagelijkse kost. We bezuinigen 10 miljard (ten opzicht van onze eerdere prognoses) en geven in werkelijkheid 20 miljard extra uit. Is iedereen weer tevreden. Kan iedereen in de werkelijkheid van zijn eigen keuze leven. In het IPCC-rapport wordt de werkelijkheid echter zelfs nog mooier. Want volgens de desbetreffende aanbeveling (6 op p. 15) is het zelfs mogelijk dat we door al die maatregelen nog geld toekrijgen. Letterlijk staat er:
In 2030 macro-economic costs for multi-gas mitigation, consistent with emissions trajectories towards stabilization between 445 and 710 ppm CO2-eq, are estimated at between a 3% decrease of global GDP and a small increase, compared to the baseline. (Het vet zetten van 'increase' heb ik gedaan.)

Waarop worden dit soort orakel-uitspraken eigenlijk gebaseerd? Wat ik begrijp is dat men niet uitgaat van een specifieke techniek om b.v. CO2 af te vangen en op te slaan, maar dat men uitgaat van een niet nader omschreven macro-economisch model. Leuk voor economen en politici misschien, maar voor de iets meer natuurkundig geschoolde lezertjes nogal onbevredigend.

Hoe beperk je die CO2 uitstoot precies en wat kost dat? Simpele vragen lijkt me, maar te simpel voor dit rapport. Als je praat over opwekking van elektriciteit met zonnecellen kun je toch ook precies aangeven wat de meerkosten zijn in centen per kWh. Maar op dit moment is er nog niet eens een duidelijke methode voor CO2-opslag waar men het over eens is. Laat staan dat we precies de prijs van die methode kunnen berekenen. Het rapport laat dit ook zien door een gigantisch aantal ideeen op te nemen zoals b.v. een andere levensstijl. Ja, zo weet ik er ook nog een paar.

Ondertussen gaat men er wel van uit dat de CO2-concentratie (waarin dan ook omgerekend de andere bekende broeikasgassen verwerkt zitten) in 2030 al opgelopen kan zijn tot 710 ppm (parts pro million). Dat is meer dan een verdubbeling van de waarde zoals die voor de grote industrialisatie was. De verwachte temperatuurstijging bij de ze waarde is volgens hetzelfde rapport maar liefst 4 graden Celsius en mogelijk zelfs 6. En dat alles naar verwachting in 2030 al.

Het verhaal van Karel Knip is dat er absoluut geen reden is voor paniek. Die reden is er ook niet, want dat zal echt niet helpen. Maar de boodschap om vooral gerust te gaan slapen, hebben de Nederlanders een tijd geleden wel vaker gehoord.