Vrouw en Seks: 7. Vriendschap met een man?

Mijn vorige notitie over Vrouw en Seks (6) eindigt met de opmerking dat vrouwen hun man als een gegeven zien. Niet als een grote hond die ze met een beetje tact en handigheid in bedwang moeten houden.

Die vergelijking gaat niet helemaal op. Bij een hond heb je een aantal zaken onder controle. Je kunt hem iets lekkers geven. Je kunt hem even aanhalen. Je kunt hem als hij al te vervelend wordt, opsluiten. (Werkt als straf en is dus dom.) Verder hoeft die hond normaal geen complexe taken uit te voeren en heeft hij een beperkte bewegingsvrijheid. Bij een man is dat allemaal ontzettend veel lastiger. Verder heb je uiteindelijk maar weinig manieren om greep te krijgen op dat mannetje. In mijn vorige notitie kwam ik tenslotte uit op vriendschap en seks. Laat ik eerst kijken naar vriendschap.

Twee hondjes die elkaar tegenkomen in het bos kunnen binnen een minuut besluiten dat ze samen willen spelen. Ze rennen, ze hollen, ze springen en ze hebben dolle pret. Vriendschap bij mensen lijkt daarop. Samen zijn is leuk en biedt voordelen. Bij elkaar zijn, samen dingen doen is pret. De een reageert op de ander en de ander ervaart dat als iets dat het leven waardevoller maakt. De aanwezigheid van de ander werkt als iets positiefs. Bij mensen betekent het vaak dat ze eindeloos kletsen, dat ze het fijn vinden bij elkaar te zijn en samen dingen te doen.

Een ander voorbeeld is de maat in het leger. In een oorlogssituatie is een soldaat kwetsbaar door vijandelijk vuur. Maatjes zijn voor elkaar verantwoordelijk. Jouw maat zorgt voor jou; jij zorgt voor jouw maat. Omdat jouw maat zorgt voor jou, heb je ook belang bij die maat. Als hij op jou kan rekenen, kun jij op hem rekenen. Door dus te investeren in zijn welzijn, zorg je ook voor je eigen veiligheid. Maatjes kunnen daardoor een sterke emotionele binding ontwikkelen.

Op het moment dat er een vriendschapsrelatie is ontstaan, heeft de ander belang bij jou. Jij bent een positieve factor geworden. Door jou is het leven van je man een stukje leuker. Daardoor probeert hij ook zijn best te doen naar jou toe, want jij bent voor hem waardevol. Door een vriendschapsrelatie krijg je dus grip op het gedrag van de ander. Als de ander het te bont maakt, ben jij er even niet. Eigenlijk werkt dat ook als straf maar omdat je iets positiefs even weghaalt, is het minder frustrerend.

Om grip te krijgen op de man, moet je dus een vriendschapsrelatie met hem op te bouwen. Dat betekent samen dingen doen, samen kletsen. Er zijn voor de ander. Belangstelling hebben voor de ander. De ander een luisterend oor bieden. Samen lol maken. Dat klinkt misschien simpel, maar is het niet.

De gedragsanalytische basis van een vriendschapsrelatie is wat vaag. In de gedragsanalyse is een deel van het werk het vinden van gebeurtenissen die het voorgaande gedrag versterken. Met een hondenkoekje kun je invloed uitoefenen op het gedrag van je hond. Die invloed is nogal beperkt en heeft vervelende bijwerkingen. Daarom werken trainers liever met een geluid dat door de hond gekoppeld wordt aan de beloning. Dat geluidje lijkt al wat minder concreet, maar is in werkelijkheid natuurlijk nog prima waarneembaar. De meeste honden zijn ook gevoelig voor wat aandacht van het baasje. Ook dat is nog prima waarneembaar. Maar wat is de versterker in een vriendschapsrelatie?

De versterker in de vriendschapsrelatie is de ander met zijn gedrag. Wanneer je door een bos loopt kun je dat alleen doen. Je kunt het ook doen met iemand die je graag mag. Samen door een bos lopen is dan leuker. De ander en zijn gedrag fungeert als een bron van positieve prikkels.

De kern van een vriendschapsrelatie is dat beide partners beter af zijn en een bepaalde mate van 'lol' beleven aan het contact. Ga samen ergens iets eten en kijk of het klikt. Voor een vriendschapsrelatie moet jij hem iets te bieden hebben en hij jou . En dat is iets anders dan seks, want seksrelaties en vriendschapsrelaties zijn duidelijk verschillende zaken. Met je vrienden heb je normaal geen seks en -- zoals ik verderop ook nog wel zal laten zien -- sekscontacten zijn niet automatisch vriendschapsrelaties.

Wat is een geschikte man? Als je een vriendschapsrelatie met die man wilt, moet je er zeker van zijn dat je ook inderdaad vriend met die man kunt en wilt zijn. Hoe kom je daarachter? De oplossing is simpel. Eerst vrienden worden en kijken hoe dat gaat. De seks dus uitstellen, want die vertroebelt alles, ook je oordeel. Ik geef toe dat er aan dat uitstellen van seks ook vervelende en bedenkelijke kanten zitten. Toch is de keuze in feite simpel: wat wil je? Een seksrelatie of een vriendschapsrelatie of alletwee. Als je geen pure seksrelatie wilt, is er geen andere optie dan eerst een vriendschapsrelatie op te bouwen. Andersom gaat vrijwel zeker niet of uiteindelijk mis.

Vriendschap heb je in veel soorten en vormen. Voor mij is de basis van vriendschap dat je samen goed kunt kletsen, dat je samen lol hebt, dat het fijn is om bij elkaar te zijn en samen dingen te doen. Hoe kom je daarachter? Na verloop van tijd heb ik voor mezelf een simpele testprocedure ontwikkeld (mannen zitten natuurlijk met hetzelfde probleem). We gaan samen uit eten en zo nodig nog een keer en nog een keer. Als je drie keer samen uit eten bent geweest, weet je echt wel of het leuk is om samen te kletsen of niet. Na verloop van tijd weet je het meestal ook wel na 1 keer.

Je kunt natuurlijk niet verwachten dat als je de eerste keer een avond met iemand kletst (want daar komt de procedure in feite op neer) dat het dan onmiddellijk geweldig gaat. Jij kent de ander niet en de ander kent jou niet. Maar na een avond samen kletsen, heb je wel een beeld van die ander. En dat heeft de ander natuurlijk ook van jou. Het belangrijkste is: is en blijft het leuk? Heeft het kletsen een meerwaarde voor je? Mijn eigen ervaring is dat het soms klikt en meestal niet. Als het klikt, is het moeilijk om precies aan te geven waarom het klikt. Maar dat het klikt, is duidelijk zodra het klikt.

Het opbouwen van een vriendschapsrelatie kost tijd en geld en vergt aandacht en inspanning. Daar staat tegenover dat een goede vriend (of vriendin) een fantastisch en belangrijk 'iets' is. Het opbouwen van een vriendschapsrelatie mag dus ook veel kosten. Het is goed om dat voor ogen te houden.

Een verstandige vrouw (of man) probeert dus eerst een vriendschapsrelatie op te bouwen met haar (of zijn) partner. Dat kost tijd, het moet ook echt klikken en het vereist zelfbeheersing omdat de seks een tijd buiten de deur gehouden moet worden. Als dat allemaal lukt heeft de vrouw er een echte vriend bijgekregen. Helaas lukt dat vaak niet.