De verleuking van een ongemakkelijke waarheid

De Volkskrant opende maandag (12/02/2007) met een speciale bijlage met als titel: "Stand van het land Het water komt." De bijlage gaat over klimaatverandering en de strijd tegen het water. Op het voorblad een meer dan grote foto van de stormvloedkering in de Oosterschelde.

Daarnaast een tekst, die zo begint: "Er wacht ons een nieuw gevecht tegen het water. Het klimaat verandert, de aarde warmt op. Zoveel staat nu wel vast. De gevolgen van die verandering zijn ingrijpend, ook voor Nederland. Van ons land ligt 60% onder de zeespiegel. Dat maakt Nederland extreem kwetsbaar voor de dreigende toevloed van water. Loopt ons land straks onder? Moeten we rekening houden met een scenario waarbij Amersfoort aan zee komt te liggen?"

Na deze dreigende opening worden we gerustgesteld. Al Gore, die dit beweert in zijn film, overdrijft volgens deskundigen. Natuurlijk, Nederland zal opnieuw een strijd tegen het water moeten gaan voeren. Een gebied ter grootte van de provincie Noord-Brabant moet misschien aan de ze prijs worden gegeven. Etc.

In de speciale bijlage (8 bladzijden) vooral veel prachtige foto's op meer dan groot formaat. Verder artikelen rond dit thema. De noodzakelijke maatregelen bieden ook weer nieuwe kansen. Door onze aanstaande strijd tegen het water kan de sociale cohesie bevorderd worden. Overstromingsrisico's vallen vrijwel niet te verzekeren, maar bewustwording beperkt de schade nog effectiever, etc.

Al die artikelen zijn wel aardig, maar laten het punt waar het echt om gaat, keurig met rust. Smelt het Groenlandse ijs en zo ja, op welke termijn? Het eerste deel van die vraag is in feite amper nog een vraag. Het antwoord op het tweede deel is op dit moment onduidelijk.

Wat me opvalt, is dat aan de ene kant het 'nieuws' opgeleukt wordt met mooie foto's. Aan de andere kant mag het nieuws kennelijk niet al te verontrustend zijn. We krijgen daarom verhalen die er in de verte iets mee te maken hebben, maar in feite het echte probleem laten liggen. Het echte probleem is niet leuk meer.

Waarom is het wel mogelijk tot vervelenstoe te laten zien hoe een vliegtuig een van de Twin Towers binnenvliegt, terwijl een bespreking van een probleem dat misschien nog wel 100 of 200 jaar van ons afligt, te veel van het goede is? Ik denk dat het grote verschil is dat we zelf niet bij die ramp betrokken waren. We weten zeker dat we niet bij de bijna 3000 mensen zitten die daar de dood vonden. Tegelijkertijd mogen we ons kwaad maken op de slechte mensen die die ramp wel veroorzaakt hebben.

Bij het smelten van het Groenlandse ijs is het allemaal minder rustgevend. Wij zijn het die straks onder te lopen. Verder zijn we zelf ook nog eens de (mede)daders. Allemaal niet echt leuk dus. En omdat mensen angstaanjagende zaken ten koste van vrijwel alles proberen te ontlopen, moet het 'nieuws' ten koste van alles leuk, mooi, interessant en geruststellend blijven.... Hoe heette die film van Al Gore ook al weer?