Omgaan met stijgend zeewater

De Deltacommissie verwacht dat in het ergste geval in 2100 het zeeniveau met 130 centimeter gestegen is. Omdat nog maar kortgeleden verondersteld werd, dat Nederland maximaal en met inzet van alle mogelijke middelen een zeespiegelstijging van 150 cm zou kunnen opvangen, is dat een verontrustende uitspraak.

Ik heb al eerder voorbeelden gegeven waarin kranten de verontrustende informatie op dit punt of negeren of voorstellen als niet zo ernstig.

Na de publicatie van het rapport van de Deltacommissie kwam ik in de Volkskrant van zaterdag 13 september op p. 3 van Kennis het artikel tegen: "Dijkverhoging tegen stijgend zeewater: waarom moet dat eigenlijk?" Het artikel is geschreven door Rene Didde. De subtitel die er in dit geval in een kleinere letter boven stond luidde: "DELTACOMMISSIE. Wetenschappers niet overtuigd van de maatregelen die Veerman c.s. in hun rapport adviseren."

De lead van het artikel luidde: "Heeft de Deltacommissie gelijk? Is de zeespiegel in 2100 met 130 cm gestegen? Wetenschappers buitelen over elkaar heen."

Wel, dat lijkt duidelijke taal. Moet die dijkverhoging wel? Wetenschappers zijn niet overtuigd. Wetenschappers zijn het niet eens met elkaar.

Wie de moeite neemt, het artikel wat beter te lezen, komt echter tot totaal andere conclusies. In het artikel komen in totaal 2 wetenschappers voor: Roderik van der Wal van het IMAU, het Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek van de Universiteit van Utrecht. Roderik heeft de commissie geadviseerd over de verwachte zeespiegelstijging omdat hij op dit gebied gezien wordt als een deskundige. De tweede wetenschapper die in het artikel aan het woord komt is professor Jef Huisman. Huisman is 'aquatisch microbioloog'. Ik neem aan dat dat betekent dat hij/zij vooral kleine organismen bestudeert die in water leven. Van het gedrag van smeltende ijsplaten en smeltende poolkappen heeft hij dus in beginsel even veel verstand als een hoogleraar Muziekwetenschap. Dat betekent natuurlijk niet dat hij automatisch ongelijk heeft, maar wel dat er geen duidelijke reden is om aan te nemen dat hij goed op de hoogte is van de beschikbare informatie op het gebied van verwachte zeespiegelstijging.

Roderik van der Wal heeft een duidelijk verhaal. Men ziet sinds een 5 jaar een afsmelten van de ijsplaten op de Zuidpool die in contact staan met de zee, speciaal de bekende Larsen-B-plaat. Hetzelfde ziet men ondertussen ook in andere gebieden op de Zuidpool: Pine Island en Thwaits smelten behoorlijk. In totaal verwacht men daardoor 3x17 cm extra stijging bovenop de schatting van het IPCC. Dat levert dus 51 cm extra stijging op. Het IPCC verwachtte een maximale stijging van 59 cm. In totaal dus 110 cm. Verder houdt men rekening met een maximale bodemdaling in Nederland van 10 cm. In totaal zitten we dan al op 120 cm. De laatste 10 cm is Van der Wal onbekend, maar lijkt op het totaal ook niet zo belangrijk.

De maximale stijging gaat uit van het meest ongunstige scenario van het IPCC, het A1F1-scenario. In werkelijkheid is de ontwikkeling van de CO2-uitstoot al veel hoger. Dit meest ongunstige scenario is dus nog niet ongunstig genoeg om de werkelijke ontwikkeling te voorspellen.

Huisman als aquatisch microbioloog weet te vertellen dat het werk van de commissie 'educated guesswork' is. In zekere zin is dat natuurlijk ook zo en moet dat ook zo zijn. Van de Wal stelt: "Ik reken slechts voor wat de maximale stijging van de zeespiegel is. En dat doen we naar eer en geweten. We baseren ons op de huidige reeks data van slechts 10 jaar. Over 10 jaar moet ik mogelijk een wat ander verhaal vertellen."

De boodschap van de deskundige is dus niet echt opwekkend. Om het wat verteerbaar te maken, wordt er een hoogleraar bijgesleept wiens vakgebied het niet is. Vervolgens komt er een misleidende titel boven, een misleidende subtitel, een misleidende lead en hup, de lezer mag weer gerust gaan slapen.

Wanneer we afzien van de titel, de subtitel en de lead en ons niet laden misleiden door de aquatische microbioloog, is dit volgens mij het beste artikel over de zeespiegelstijging dat ik tot nu toe in een Nederlandse krant heb kunnen ontdekken.

Ontbrekend poolijs communiceren

Hoe communiceer je iets dat er niet is? Iets dat er is, kun je laten zien. Maar iets dat er niet is, kun je niet laten zien.

Laat je de grafiek zien van de anomalie ten opzichte van het gemiddelde over een voorgaande periode om te laten zien dat er veel miljoenen vierkante kilometers ijs ontbreken: hier?

Veel mensen zal dat niets zeggen omdat ze die grafiek niet begrijpen.

De BBC deed het met een filmpje waarin ze Dan Endres, het hoofd van het klimaat-station op Barrow, Alaska aan het woord laten (hier).

Het einde van deze 'clip' vind ik sterk. Doordat de clip ermee afsluit, blijft het even hangen. Ik heb het einde hieronder nog een keer in beeld gebracht, maar dan met de foto die je in de clip wat vaag op de monitor ziet.

---------------------------------------------------------------------------------------------

"Nobody can argue that this is not happening!"

Dan Endres, hoofd van het National Oceanic and Atmospheric Administration Climate Research Centre in Barrow, Alaska, over het afnemende poolijs tegen David Shukman van de BBC.